Köy ilkokullarına öğretmen yetiştirmek üzere 17 nisan
1940 yılında açılan, Türkiye’ye özgü bir eğitim ve aydınlanma projesi olan Köy
Enstitüleri’nin, 76. kuruluş yıldönümü Nilüfer’de kutlandı. Nilüfer Belediyesi
ve Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği Bursa Şubesi işbirliği ile Üç Fidan
Parkı’nda düzenlenen etkinlik geniş katılımla gerçekleşti.
Etkinliğe Nilüfer Belediyesi Meclis üyesi Aysel Okumuş, Yeni Kuşak Köy
Enstitüleri Derneği Bursa Şube Başkanı Jülide Akköprü, Köy Enstitüleri
mezunları, sendika temsilcileri ve siyasi parti yöneticilerinin yanı sıra çok
sayıda vatandaş katıldı.
“Gerçek bir eğitim yuvası”
Cumhuriyet öncesi ve Cumhuriyetin ilk yıllarındaki eğitim sistemi hakkında
bilgi veren Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Bursa Şube Başkanı Jülide Akköprü “ Hasan Ali Yücel ve İsmail Hakkı Tonguç
önderliğindeki ekip, aydınlık Türkiye’nin kurulması için dev bir meşale yaktı.
1940 yılında kurulan bu okullar, köyden alıp, köye verme felsefesiyle bir çok
öğretmen ve ebe yetiştirdi. O yıllarda ülkemizdeki okul ve eğitim ihtiyacı göz
önüne alındığında, bu proje gerçek
çılgın projeydi. Çünkü şehirde yetişen öğretmenleri köylere göndermek ve
köylerde başarılı olmalarını beklemek zordu. Bu açmazı çözmek için Köy
Enstitüleri gerçek bir eğitim yuvası olarak kuruldu. Binlerce köy çocuğu bu
enstitülerde yetişip, köylere hem öğretmen, hem de halkı bilinçlendiren rehberler oldu. Köy
Enstitüleri, UNESCO tarafından bir çok ülkeye model olarak sunuldu. Maalesef
Türkiye’de 1954 yılında kapatıldı” dedi.
1954 yılında Beşikdüzü Köy Enstitüsü’nden mezun olan “Memleket Yollarında” kitabının yazarı
Lemanser Sükan da Orhangazi Gedelek
Köyü’nden çıkıp, Arifiye Köy Enstitüsü ile başlayan eğitim hayatını anlattı.
Sükan, “O dönemde tahsil yapma imkanım yoktu. Atatürk’ün bize bahşettiği Cumhuriyet
ve enstitüler sayesinde öğretmen oldum. Ancak 1953 yılından sonra ülkemizin
güzide Cumhuriyeti’nin değerleri bir bir yok edilmeye başlandı. Önce Köy
Enstitüleri kapatıldı. Günümüzde ise Andımız yasaklandı.
23 Nisanlar, 19 Mayıslar, 30 Ağustoslar kaldırıldı. Yakında Cumhuriyet rejimi
ortadan kaldırılacak” şeklinde konuştu.
Sükan’ın konuşmasının ardından tüm katılımcılar hep birlikte Andımız’ı okudu.
Etkinliğe katılan Köy Enstitüleri mezunları da anılarını katılımcılarla
paylaştı.
Etkinlik alanında öğrenciler “Köy Enstitüleri” adlı yağlı boya tablo yaptı.
Folklor gösterileri ve Türk Halk Müziği dinletisine Enstitü mezunları da eşlik
etti.